Yeşil Egzersiz

Yeşil egzersiz, doğal çevrelerde yapılan fiziksel egzersiz anlamına gelmektedir. Fiziksel egzersizin sağlık açısından fiziksel ve psikolojik yararlar elde etmek için yapıldığı bilinmektedir. Ayrıca doğal alanları görmenin, doğal alanlarda bulunmanın ve doğal alanlarla etkileşim hâline girmenin; stres azalışı ve stresle baş etme becerisinin artışı, zihinsel yorgunluğun azalışı ve konsantrasyon ve algılama fonksiyonlarının gelişimi gibi konularda pozitif etkileri mevcuttur. Yeşil egzersiz kavramı, doğayı gözlemlemenin psikolojik ve fiziksel etkilerine ve fiziksel egzersizin psikolojik yararları hakkında iyi bilinen çalışmaya odaklanma eğilimi gösteren çevresel psikoloji dâhilinde, dikkat restorasyonu teorisi gibi iyi yapılandırılmış alanlarda açığa çıkar.

Yeşil egzersizin fiziksel ve zihinsel sağlık açısından potansiyel rolü, 21. yüzyılın başlarından itibaren, özellikle de Essex Üniversitesi’nden Jules Pretty ve Jo Barton’un araştırma çalışması ve finanse edilmiş çeşitli programlar üzerinden ilgi artışına konu olmaktadır. Araştırma; yetişkinler, çocuklar ve akıl hastalığına sahip hassas gruplar dâhil olmak üzere çok farklı topluluklardan gelen katılımcıları içermiştir.

Teori

Yeşil egzersiz, aşağıdakiler dâhil olmak üzere birkaç teorik perspektif ile ilişkilendirilebilir:

• Egzersiz psikolojisi
• Biyofili ve evrimsel psikoloji
• Dikkat restorasyonu teorisi gibi çevresel psikoloji teorileri

Araştırma

Yetişkinler

Yeşil egzersizin yetişkinler üzerindeki etkisini inceleyen araştırma, öz saygı ve ruh hâli açılarından belirgin yararlar ortaya koymuştur. Yetişkinler için en geniş yeşil egzersiz çalışması, 1.252 katılımcı üzerinde yapılan 10 çalışmanın sonuçlarını analiz etmek üzere uygulanan toplu analitik metodolojileri içermekteydi. Sonuçlara göre öz saygı gelişimi için toplam etki büyüklüğü d = 0,46 (CI 0,34-0,59, p < 0,00001) ve ruh hâli gelişimi için toplam etki büyüklüğü d = 0,54 (CI 0,38-0,69, p < 0,00001). Hem yoğunluk hem süre açısından doz sonucundaki etkiler, kısa yeşil egzersiz uygulamalarından büyük yararlar elde edildiğini ortaya koymuştur ve sonrasında, azalan ama hâlâ pozitif olan geri dönüşler elde edilmiştir. Çalışma ayrıca tüm yeşil çevre tiplerinin öz saygıyı ve ruh hâlini iyileştirdiğini ancak en yüksek gelişimin suyun bulunduğu çevrelerde hissedildiğini açığa çıkarmıştır. Benzer şekilde, tüm katılımcı toplulukları öz saygı ve ruh hâli gelişimlerini yaşamışlardır ancak öz saygı konusunda en yüksek artış, akıl hastalıklarından mustarip olan kimselerde ortaya çıkmıştır.

Hassas gruplar

Barton ve Pretty tarafından yapılan toplu analizin sonuçları göstermiştir ki yeşil egzersiz, terapötik uygulamalara sahip olabilir. Bu durum, Yeşil Tedavi fikrini doğurmaktadır. Yeşil Tedavi; sosyal ve terapötik bahçıvanlık, hayvanların kullanıldığı uygulamalar, ekoterapi, kolaylaştırılmış yeşil egzersiz, yaban hayatı terapisi ve tedavisel çiftçilik dâhil olmak üzere tüm terapötik yeşil egzersiz tiplerini kapsamaktadır. Bu yeşil tedavi uygulamalarının yararları konusunda genişletilmiş bir araştırma da mevcuttur. Özellikle tedavisel çiftçiliğin, akıl hastalıklarından mustarip kişilerde öz saygıyı ve ruh hâlini iyileştirdiği ve yaban hayatı terapisinin, risk altındaki gençlerde öz saygı ve psikolojik sağlık sonuçları açısından geliştirici etkilerde bulunduğu ortaya koyulmuştur.

Çocuklar

Yetişkinler üzerinde yapılan araştırma ile kıyaslandığında, çocuklar ve genç insanlar üzerinde yapılan araştırma göstermiştir ki yeşil egzersiz uygulamasının öz saygı ve ruh hâli açılarından ek yararı yoktur. Bu bulgular, çocukların doğal çevrelerle etkileşime girecekleri dış dünyada daha az zaman geçirmeleri sonucunda ortaya çıkan Doğa Eksikliği Bozukluğu ile ilişkilendirilebilir. Doğayla etkileşimden yarar elde etmek için bir bireyin bağlantı kurması ve bazı duyguları hissetmesi gerekmektedir; dolayısıyla çocukların yeşil egzersizden yetişkinlerde olduğu üzere yararlanması olası değildir zira çocuklar, doğal çevreyle yetişkinlerdeki gibi bir bağ kurmaz.

Örnekler

Yeşil egzersiz örnekleri çok sayıda ve çeşitlidir. İşte bunlardan bazıları:

1. Natural England, yerel bölgesel ortaklıklar üzerinden sekiz tane yeşil egzersiz projesini finanse etmektedir. Temel amaç, fiziksel aktivite seviyesini arttırmak ve insanların etraflarındaki yeşil alanlarla bağlantı kurmalarını sağlamaktır.

2. NHS Health Scotland, FCS ve Scottish Natural Heritage (SNH) arasındaki Yeşil Egzersiz Ortaklığı. SNH ve NHS Health Scotland arasındaki ortaklıkta İskoçya Hükümeti, 20.000 insanın her hafta sağlık yürüyüşleri yapmasını destekleyen "Paths to Health Initiative" programını geliştirmek için 2007 ile 2010 arasında 3 milyon sterlin fon aktarmıştır. SNH ve Hükümet fonları ayrıca yeşil spor salonu projelerini genişletmek üzere BTCV (British Trust for Conservation Volunteers) için de sağlanmaktadır.

3. Yeşil Spor Salonu programları, bir çeşit yeşil egzersiz uygulamasıdır. Bunlar genellikle gönüllü çevresel restorasyon çalışmaları ile uğraşan ama aynı zamanda doğal çevrelerin deneyimlenmesi bağlamında fiziksel egzersiz ve fiziksel iyileştirme konularında özel olarak eğitim almış insanların bulunduğu organize grupları kapsamaktadır. Bu gibi bir yeşil spor salonu programı örneği, British Trust for Conservation Volunteers tarafından uygulanan benzer programları baz alan Australian Conservation Foundation üzerinden yürütülmektedir.

4. Yalın ayak koşma, çevreyle bağlantı kurma seviyesini arttıracak şekilde uygulanan bir çeşit fiziksel egzersiz örneğidir.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Wikipedia > Green exercise