pH nedir?
pH, sudaki hidrojen ve hidroksil iyonlarının miktarını belirten ölçüdür ve suyun asidik mi bazik mi olduğunu gösterir.
pH ölçeği ne ifade eder?
pH ölçeği, 0'dan 14'e kadar uzanır ve 0 son derece asidik, 14 son derece baziktir. pH 7 ise ne asidik ne bazik, nötrdür.
pH ölçeği ile ilgili unutulmaması gereken nokta, logaritmik olduğudur. Bunun anlamı her birim arasında onlu farklar vardır. pH 8, pH 7'den on kez daha baziktir ve pH 6, pH 7'den on kez daha asidiktir. Yani su kimyasındaki küçük bir değişiklik, kimyasal anlamda büyük bir değişikliğe karşılık gelir ve balıklar üzerinde önemli etkilere yol açabilir.
pH ölçümünü nasıl yapabilirim?
Basit sıvı veya tablet test kitlerinden veya gelişmiş elektronik ölçüm cihazlarından satın alabilirsiniz.
Test kitleri, yüksek pH ölçümü (pH 7 üstü), düşük pH ölçümü (pH 7 altı) ve geniş pH ölçümü yapacak şekilde farklı işlevlerde tasarlanmıştır. Geniş pH ölçümü yapan kitler çok güvenilir değildir ve sadece yaklaşık bir sonucu işaret eder. Tuzlu su içinse özel olarak üretilmiş kitlerden edinebilirsiniz.
Bazı balıklar özel pH seviyesine ihtiyaç duyar mı?
Amazon havzasında veya Batı Afrika yağmur ormanlarındaki sularda yaşayan türler, asidik suları sevenler olarak adlandırılır ve pH 7 altını tercih ederler. Denizlerde veya Malavi ve Tanganyika Göllerinde yaşayan türlerse bazik suları sevenler olarak adlandırılır ve pH 7 üstünü, özellikle de 8 civarını tercih ederler. Her iki grup balık da yanlış pH seviyelerine uyum gösteremez.
Çeşme suyundaki pH seviyesi 8. Bu suyu neon tetralarım için daha yumuşak ve asidik yapmalı mıyım?
Asidik suları seven balıklar, yumuşak ve asidik suları tercih etseler de eğer sert suya sahip bir bölgede yaşıyorsanız, akvaryumcunuz muhtemelen balıkları sert ve bazik suya adapte etmiştir. Bazı akvaryumcular pH düşürme işlemini uygulasalar bile çoğu, balıkları musluk suyunda tutar.
Discus, Apistogramma cinsindeki birçok tür, bazı labirentliler vb. gibi daha zor türleri beslemek istiyorsanız, balıkları koymadan önce akvaryumdaki suyun pH'ını ve sertliğini ayarlamak durumundasınız. Su değerleri konusunda akvaryumcudan veya ihracatçıdan bilgi temin edebilirsiniz.
Doğada yumuşak suya sahip sularda yaşayan türleri üretmek istiyorsanız, pH ve sertliği düşürmeniz gerekebilir. Bu tür balıkların üretiminin sağlanabilmesi ve üretim sağlanırsa ortaya çıkacak sağlıklı yumurta ve yavru miktarı, su kimyasına bağlı olabilir.
pH seviyesini ne düşürür?
pH seviyesinin düşmesinin bağlıca nedeni karbondioksittir. Bu gaz suda karbonik asit olarak çözünür ve hidrojen iyonlarının artmasına neden olarak pH'ı düşürür. CO2 bitkilerin, bakterilerin ve balıkların solunumu sonucunda açığa çıkar. Ayrıca nitrifikasyon, metan fermantasyonu ve sülfür oksidasyonu gibi süreçler de pH'ın düşmesine neden olabilir.
Bu, eğer akvaryumda çok balık ve bitki veya kirlenmiş taban malzemesi ya da tıkanmış taban filtresi varsa, pH düşüşü konusunda risk altındasınız demektir. Ayrıca bazı nitratsızlaştırıcılardan (denitratör) geçen sular da çok asidik olabilir.
pH seviyesini ne arttırır?
Tropikal tatlı su akvaryumları için satılan birçok çakıl ve kaya, mineral içerir ve pH'ı ve sertliği arttırır. Eğer pH'ın artmasını istemiyorsanız, kimyasal etkisi bulunmayan taban malzemesi ve dekor edinebilirsiniz.
Havuz, işlemden geçirilmemiş betonla çevriliyse, sudaki pH tehlikeli boyutta artabilir ve çoğunlukla balıklar için ölüm kaçınılmaz olur.
Ayrıca fotosentez de pH'ı yükseltir. Akvaryum veya havuz bolca ışığa maruz kalıyorsa ve fazlaca bitki ve alg barındırıyorsa, gün içerisinde pH yüksek seviyelere çıkabilir.
pH seviyesini artırmanın en iyi yolu nedir?
Eğer yumuşak ve asidik suya sahipseniz ve bu suyu sert ve bazik yapmak istiyorsanız, pH'ı ve sertliği yükseltmenin en iyi yolu argonit kullanmaktır. Kalsiyum yönünden zengin olan bu mineral, yüksek pH ve sertlik sağlar ve bu yapıyı devam ettirir.
pH seviyesini neden düşüremiyorum?
Sudaki KH (karbonat sertliği) çok yüksekse, pH'ı düşürmek zordur. KH, sudaki asitleri tamponlar ve pH'ın düşmesine engel olur. Bununla birlikte uygun ölçüde KH olması önemlidir, aksi takdirde asitler etkin hâle geleceğinden pH fazlasıyla düşecektir.
pH seviyesini ayarlamak için akvaryuma kimyasal pH düşürücü veya arttırıcı eklemeli miyim?
pH düşürmek veya yükseltmek için suya sıvı veya toz ürünler eklemek nadiren kalıcı bir çözüm olur. Örneğin çoğu akvaryum, sudaki asitleri tamponlayan oldukça yüksek KH'a sahiptir.
Bu tür ürünleri eklemek pH seviyesinde dalgalanmalara yol açabilir. Yaratabilecekleri etkiler tam olarak bilinmedikçe bu tür ürünlerin kullanımından kaçınılmalıdır.
pH seviyesini düşürmenin en güvenli yolu nedir?
Yüksek KH seviyesinin pH'ı düşürme şansını azaltması üzerine, işe düşük mineral içeriğe sahip ters osmoz su ile su değişimleri yaparak başlanabilir. Sonrasında istenen pH seviyesine gelene kadar pH düşürücü asit (API's pH Down) kullanılabilir. Sertlik ise mineral desteği ile sağlanabilir.
Bitkiler için akvaryuma CO2 veriyorum ama bu, pH seviyesini etkiliyor. Neden?
Karbondioksit suya karbonik asit olarak karışır ve bu da pH'ı düşürür. Bitkiler oksijen üretmek için gün içinde karbondioksiti kullanır ama geceleri süreç tersine işler. Bu, pH'ın sabah saatlerinde çok düşük olabileceği ve gün içinde artacağı anlamına gelir. Eğer pH çok düşüyorsa, geceleri karbondioksit vermeyi kesebilir ve havalandırmayı arttırabilirsiniz.
Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: practicalfishkeeping.co.uk
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder