Balık Uyumluluğunu Anlamak

Balıkları özellikle çok daha yaygın olduğu üzere 200 litrelik veya daha küçük akvaryumlarda bir arada yaşatmak, hobicilerin karşılaştığı en büyük zorluklardan biri olabilir. Birçok defalar bir hobici bir balığı “Akvaryumcu senin akvaryumuna uyar dedi.” diyerek, aslında sadece bu balığın akvaryumdaki diğer balıklarla geçinemediğini görmek üzere satın aldığı olur. Bu gibi durumları gerçekleşmeden önce tahmin etmeyi öğrenme, çoğunlukla sadece deneyimle kazanılabilir. Umarım ben bu makalede, küçük bir cam kutu içinde bir balık topluluğu yaratmaya çalışılırken dikkate alınması ve kaçınılması gereken bazı şeylere dikkat çekebilirim.

Anlamanız gereken bir şey, balıkların içgüdüsel olarak hareket ettikleridir. Bir balığı başka bir balıkla anlaşabilmesi için “eğitemezsiniz”. Balıklar, içgüdüsel olarak iki şeyle ilgilidir: Beslenme ve üreme. Akvaryuma yeni bir balık eklediğinizde yerleşik balıklar, kur yapma ve beslenme açısından yeni bir bölge kurma konularında rekabete girmek durumunda kalır. Birçok balık için bu “bölge”, akvaryumun tamamı olabilir.

Yaygın olarak gördüğüm hatalardan biri, hobicilerin aynı akvaryuma birden fazla Gurami erkeğini koymalarıdır. Neredeyse herkes iki Betta erkeğinin bir arada bakılamayacağını bilir. Peki Guramilerle Bettaların çok yakın kuzenler olduğunu biliyor muydunuz? Bir erkek Guraminin diğer erkek Guramiye davranışı, neredeyse Betta erkeklerinin bir arada tutulması sonucunda ortaya çıkan agresiflik ölçüsünde olabilir. Bunun çok basit bir nedeni vardır: Erkek Gurami, dişi Guramilere kur yapma konusunda rekabete girmek istemez; doğada başka bir erkek kendi yüzme alanına giriş yaptığında, onu gölün veya akarsuyun başka bir alanına gidinceye kadar acımasızca kovalayacaktır. Ancak ne yazık ki akvaryum ortamında ikinci erkek Guraminin saklanacak veya kaçacak yeri yoktur. Sonuçta, ilk erkeğin uyguladığı sürekli zulüm, iki durumdan biri ortaya çıkıncaya kadar devam edecektir: 1) Eziyet çeken balık hastalanır ve hastalık tüm akvaryuma yayılır. 2) Balık, akvaryumun üst kısmında bir boşluk bulur ve buradan dışarıya atlar. Hobicinin tek bir erkek ve birkaç dişi Gurami alması durumunda bütün bunların önüne geçilebilir.

Birçok balık, buna benzer davranışlar sergileyecektir. Erkek canlı doğuranların da pek geçinemediklerini dikkate alabilirsiniz. Neyse ki canlı doğuranlar çok fazla alana ihtiyaç duymaz, yani 80 veya 100 litrelik bir akvaryumda birden fazla erkeği bir arada tutabilirsiniz. Ancak iki kılıçkuyruk erkeğini 40 litrelik bir akvaryumda bir araya getirmeye çalışırsanız, bu bazen sıkıntıya yol açabilir. Bu durum sürü balıkları için çoğunlukla geçerli değildir. Çoğu Barb, Danio, Rasbora ve Tetra türünde birçok erkeğin bir araya gelmesi durumu sorun teşkil etmez. Sorun, sürüye yeni bir üye eklemeye çalışıldığında ortaya çıkar. Bir balık sürüsü, akvaryumda bir hiyerarşi geliştirecektir. Baskın erkek, bu hiyerarşide en üst basamağa yerleşir ve baskın dişinin ilgisini kazanmakla birlikte, beslenme alanının merkezinde olmakla ödüllendirilir. Bu, tüm sürü boyunca var olan bir hiyerarşidir. Akvaryuma aynı türden yeni bir balık eklediğinizde ise sürünün düzeni altüst olur. Sürünün yerleşik üyeleri, sağlıklıdır ve akvaryumdaki hayata uyum sağlamışlardır. Sürüye yeni eklenen balık ise akvaryuma alışamamış ve strese girmiştir. Hayatta kalma olasılığı en azından şüpheli durumdadır. Hayatta kalsa bile sürü içindeki mücadeleler yüzünden çok fazla strese maruz kalma ve eklendikten kısa süre sonra hastalık geçirme olasılığı yüksektir. Bu problemin kolay çözümü, sürünün tüm üyelerinin akvaryuma aynı günde eklenmesidir. Daha sonra tekrar balık eklemeye karar verirseniz, sayıyı yüksek tutmalısınız. Bu uygulama da sürünün düzenini bozacaktır ama yeni balıkların sürüye daha az stres yaşayarak alışmalarını sağlayacaktır.

Dikkate alınması gereken diğer bir şey de balıkların akvaryuma eklenme sırasıdır. Birçok defa, A türü B türünden önce eklendiği için bu iki tür sorunsuzca yaşayabilmektedir. Bu durum daha çok hobicilerin başlangıçta balık için çok fazla para harcamak istememesinden kaynaklanır. Giderler ve küçük bir Zebra Danio veya Siyah Etekli Tetra sürüsü satın alırlar. Sorun, bu balıkların sonradan eklenecek uzun yüzgeçli türleri tırtıklayabilecek olmasıdır. Yani, akvaryuma daha sonra Melek Balığı eklemek isterseniz, başlangıçta Siyah Etekli Tetra seçimini yapmamanız gerekir. Çözüm basittir: Zaman içinde aynı akvaryumda beslemek istediğiniz tüm türlerin bir listesini yapın. Bu liste size seçimlerinizi en uygun sıra doğrultusunda satın almanız için olanak sağlayacaktır.


Yazar: Mark Lehr
Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: aquahobby.com
Çevirmenin notu: Yazarın belirttiği gibi yıllar içinde edinilen deneyim elbette ki çok önemlidir ama her şeyden önce, başta temel konular ve tür bilgileri olmak üzere hobi üzerine yazılmış kaynakları okumak, doğru adımlar atmak açısından ışık tutacaktır.