Balıklarım Su Yüzeyinden Nefes Alıyorlarsa Ne Yapmalıyım?

Su yüzeyi daha yüksek seviyelerde çözünmüş oksijen içerir, dolayısıyla balık sudan yeterli oksijen alamadığında, yukarıya çıkıp nefes almaya çalışacaktır. Bu davranışa neden olan birkaç faktör olabilir.

Sıcaklık
Sıcaklığı arttıkça, su daha az oksijen barındırır. Sıcaklığı kontrol edin; bir tropikal tatlı su akvaryumu için ideal sıcaklık aralığı 24-28°C’dir. Sıcak havalarda akvaryum suyu doğal olarak aşırı ısınabilir, böyle durumlarda su sıcaklığını düşürmeli ve havalandırmayı arttırmalısınız. Balıklardaki ani solunum sorunları çoğunlukla kirlilik veya hastalıklarla ilintili olduğundan, durumun nedeni her zaman sıcaklık değildir.

Isıtma
Isıtıcınız arızalanmışsa, ‘açık’ konumda kalmış olabilir ve aşırı ısınmaya yol açar. Balıkların su yüzeyinden zorlukla nefes almaya çalışmaları, bir şeylerin yanlış gittiğine dair bir erken uyarıdır; akvaryum suyu çok sıcaksa ve ısıtıcı açık konumdaysa, soruna bu neden olmuş olabilir ve ısıtıcının değiştirilmesi gerekecektir. Böyle bir durumda sıcaklık çoğunlukla 30°C’nin üzerine çıkacaktır. Isıtıcılar genellikle güvenilirdir ama arızalandıklarında, sonuçlar sıklıkla yıkıcı olur.

Su kalitesi
Hem amonyak hem nitrit, balıkların solungaçlarına etki eder ve solunum sorunlarına yol açabilir, bu yüzden ilk sıkıntı işaretinde suyunuzu test edin. Akvaryumda amonyak olduğunda, balık fazladan mukoza üretir; bu fazla mukoza, solungaçların yüzey alanını azaltır ve solungaçların daha az etkili çalışmalarına neden olur.

Nitrit ise oksijen taşıyan hemoglobini bozuluma uğratarak kana etki eder, bu şekilde balık ihtiyaç duyduğu oksijeni almak için su yüzeyinde nefes alıp verir. Amonyak ve nitrit belirtileri endişe vericidir. Acilen klordan arındırılmış su ile yarı yarıya su değişimi yapmalı ve biyolojik filtrenin neden çalışmadığını belirlemeye çalışmalısınız.

Hastalık
Solungaçları etkileyen çeşitli hastalıklar, balıklarda solunum sorunlarına yol açabilir. Lekeler, kapalı yüzgeçler, mantar veya bakteriyel hastalıklar gibi ikincil enfeksiyonlar vs. gibi hastalık belirtileri arayın. Bunların çoğu solungaç dokusuna saldırır, ya bu dokulara zarar verir ya da balığın daha az oksijen alabileceği şekilde fazladan mukoza üretmesine neden olur. Solungaç hastalıklarına uygun şekilde teşhis koymak zordur, dolayısıyla eğer diğer her şeyi kontrol ettiyseniz ve bir solungaç hastalığından şüpheleniyorsanız, bir balık uzmanı veya veterinerine başvurmanız gerekecektir.

Çözünmüş gazlar
Akvaryumda çok fazla karbondioksit (CO2) veya çok az oksijen bulunması da balıkların su yüzeyinden nefes almasına neden olacaktır. Bir bitkili akvaryuma CO2 ilavesi yapıyorsanız, bunun aşırı olmadığından emin olmalısınız. CO2 aygıtınız arızalanmışsa ve akvaryuma fazla katkı yapmışsa, bu fazla gazın etkisini kaldırmak için havalandırmayı arttırın. Bitkili bir akvaryumunuz veya havuzunuz varsa ve balıklar sabah erken saatlerde su yüzeyinden nefes alıyorlarsa, bitkiler ya da algler muhtemelen gece boyunca oksijen seviyesinin azalmasına neden olmuştur ve CO2 seviyesi artmıştır. Bunun üstesinden gelmek için gece boyunca havalandırmayı açık tutabilirsiniz.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Practical Fishkeeping (Pratik Balık Bakımı) dergisi, Ekim 2009 sayısı
Çevirmenin notu: Makaleden de açıkça anlaşılacağı üzere, bir fanus içerisinde havalandırma yapılmadığından ve biyolojik filtreleme işlemi gerçekleşmediğinden, fanusta balık bakılması kesinlikle önerilmeyen bir uygulamadır.
İlgili makaleler: 1) Sıcaklık Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
2) Nitrit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
3) Amonyak Hakkında Sıkça Sorulan Sorular