British Columbia Üniversitesinden orman ekologu Suzanne Simard ve bilim adamı arkadaşları, ağaçların ve bitkilerin esasen iletişim kurduklarına ve birbirleriyle etkileşim hâlinde olduklarına dair önemli bir keşfe imza attılar. Bir ekosistemde ağaçları ve bitkileri bağlayan bir yeraltı mantar ağı keşfettiler. Bu simbiyoz (ortak yaşam), bütün ağaç ve bitki sisteminin gelişmesine yardımcı olacak şekilde kaynakların amaca uygun şekilde paylaşımını sağlıyor.
Simard, orman zeminindeki parlak beyaz ve sarı mantar ipliklerinden oluşan ağları gözlemleyerek, keşfe liderlik etti. Mantarların birçoğu mikorizaldi; yani bu mantarlar, konakladıkları bitki ile -bu durumda ağaç kökleriyle- faydalı simbiyotik bir ilişki kurma özelliği taşımaktadır. Mikroskobik inceleme, mantarların esasen ağaçların ihtiyaçlarına göre onlara karbon, su ve besin taşıdıklarını açığa çıkardı.
“Büyük ağaçlar, genç olanlara mantar ağları üzerinden destek sağlıyordu. Bu yardım elleri olmaksızın, çoğu fidan gelişim gösteremeyecekti.”
Suzanne Simard
Ormanın mikorizal ağının merkezinde, “Anne Ağaçlar” durmaktadır. Bunlar ormanda yükselen büyük ve yaşlı ağaçlardır; Avatar (2009) filminde de bu anlayışı yansıtan bir tasarım yer almaktadır. Bu “Anne Ağaçlar”, mantar ipliklerinden oluşan ağ üzerinden ormandaki diğer ağaçlarla iletişim hâlindedir ve tüm bitki topluluğunun kaynaklarını yönetiyor olabilirler. Simard’ın bir araştırması açığa çıkarmıştır ki bir Anne Ağaç kesildiğinde, ormandaki genç bireylerin hayatta kalma oranları büyük ölçüde düşmektedir.
“Bildiğimizi düşündüğümüz şey, ağaçların kökleri arasında bir çeşit elektrokimyasal iletişim olduğu. Nöronlar (sinir hücreleri) arasındaki sinapslar gibi...”
Dr. Grace Augustine (Avatar filmindeki bir kurmaca karakter)
Simbiyotik bitki iletişimi düşüncesi, hem ormancılık hem tarım endüstrileri açısından geniş kapsamlı açılımlara sahiptir. Bu keşif, tekrar yetişmeyi desteklemek üzere Anne Ağaçların bırakılması şeklinde bir orman hasadı yapma yaklaşımı geliştirmemizi sağlayabilir. Tarımsal açıdan ise bozulmamış mikoriza sistemlerinin, bitkilerin patojenlere dirençli olma becerilerini artırdığı ve topraktan suyu ve besinleri soğurduğu dikkate alınabilir; böylelikle pullukla kazma gibi bu yeraltı ağlarına zarar veren yayın uygulamalar sorgulanır hâle gelmektedir.
Yazan: Jane Engelsiepen
Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: ecology.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder