Evet, yeni bir çalışmaya göre balığın beyaz benek hastalığına yakalanma olasılığını azaltmak üzere aşılanabildiğini destekleyen kanıtlar ortaya konulmuştur.
Hastalığa neden olan, protozoan adı verilen küçük bir parazittir (Ichthyophthirius multifiliis) ve derisine ve solungaçlarına yerleşerek balığa zarar verir. Balık da bağışıklık sistemini kullanarak parazite saldırma yoluyla tepki verir ve parazitin etrafında küçük bir kapsül oluşturur; bu kapsül, hastalığa yakalanan balıkta beyaz benek olarak gözükür.
Normalde hastalık, suya kimyasal ilave edilerek tedavi edilir ama bazı canlılar bu kimyasallara karşı hassastır, (akvaryum çok büyükse) bu pahalı bir uygulama olabilir ve balıklara zarar verebilir veya onları strese sokabilir.
Beyaz benek hastalığının tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir kimyasal olan malahit yeşili, insanlarda kansere neden olduğundan kültür balıkçılığında yasaklanmıştır ama akvaryumlardaki kullanımı hâlâ yasaldır. Yine de alternatif kullanımlara yönelmek daha iyidir.
Enfeksiyon sonrası balık, beyaz benek hastalığına karşı bağışıklık geliştirir, bu yüzden bilim adamları aşı geliştirilip geliştirilemeyeceğini görmek için balığın bağışıklık sistemine dair bu bilgiye dayanarak deneyler yürütmüşlerdir.
Tipik olarak enjeksiyon sonrası işe yarayan diğer aşıların aksine beyaz benek “aşısı”, parazitler yaşam döngülerinde “teront” olarak bilinen özel bir aşamadayken, içi parazit dolu suda balığa banyo yaptırılmasıyla uygulanır.
Teront tedavisi uygulanan balık, kanında beyaz benek hastalığına karşı çok daha yüksek seviyelerde antikor barındırır ve bu antikorlar, gelecekteki enfeksiyonların atlatılmasında yardımcı olacaktır. Çalışma hâlâ tedavi aşamasındadır, dolayısıyla beyaz benek hastalığına karşı aşılanmış balıkların satışa sunulduğunu görmek için belli bir süre beklemek zorundayız.
Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: Practical Fishkeeping (Pratik Balık Bakımı) dergisi, Kasım 2009 sayısı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder