18 Ekim 2014 Cumartesi

Sonbaharda Yaprak Renklerinin Kimyası

KLOROFİL

Klorofil, bitki yapraklarına yeşil rengi veren kimyasaldır. Bitkiler, klorofil üretimi için belli sıcaklık seviyelerine ve güneş ışığına gereksinim duyar. Sonbaharda, üretilen klorofil miktarı azalmaya başlar ve var olan klorofil, yapraklardaki yeşil renk soluklaşacak şekilde parçalanır.


KAROTENOİDLER ve FLAVONOİDLER

Karotenoidler ve flavonoid pigmentleri, yapraklarda her zaman bulunur ama sonbaharda klorofil parçalandıkça, bunların renkleri baskın hâle gelir. Karotenoidlerin bir alt sınıfı olan ksantofiller, sonbaharda yapraklardaki sarı rengin nedenidir. Temel ksantofillerden biri olan lutein, ayrıca yumurtanın sarısına da renk veren bileşiktir.


KAROTENOİDLER

Karotenoidler ayrıca turuncu renklerin de nedenidir. Beta-karoten, bitkilerde en yaygın olarak bulunan karotenoidlerden biridir ve kırmızı ve sarı ışıkları yansıtıp turuncu bir görünüm verecek şekilde yeşil ve mavi ışıkları şiddetle soğurur. Beta-karoten, havuçtaki turuncu renklenmeye de neden olan etkendir.

Yapraklardaki karotenoidler, klorofille aynı zamanda aşınmaya uğramaya başlar ama aşınma hızları daha düşük olur. Bunların arasında beta-karoten en kararlısıdır ve dökülmüş bazı yapraklarda hâlâ belli miktarlarda bulunur.


ANTOSİYANİNLER ve KAROTENOİDLER

Karotenoidlerin aksine antosiyaninler, sonbaharla birlikte sentezlenmeye başlar. Yapraklardaki şeker konsantrasyonu artarken, güneş ışığı antosiyanin üretimini başlatır. Hizmet ettikleri amaç belli değildir ama yaprakların düşmesinden önceki zamanı uzatacak şekilde yaprakları aşırı ışıktan korumaya yardımcı oldukları ileri sürülmüştür.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: compoundchem.com
Çevirmenin notu: Antosiyanin üretimi her ağaçta olmaz. Dolayısıyla sonbaharda renk değişimi sürecinde yapraklardaki kırmızı renklenme bazı ağaçlarda görülmez.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder