Soru: Eğer bir palyaço balığı yalnız kalırsa, cinsiyet değiştirmesine neden olacak başka bir birey olmadığından, küçük bir erkek olarak mı kalır, yoksa bireysel olarak baskın olması nedeniyle dişiye mi dönüşür? Ayrıca tek bir palyaço balığı bakmak, zalimce bir uygulama mıdır?
Ben şahsen onları her zaman çift halinde tutuyorum ama tek bir Siyah Beyaz Percula’ya küçük bir kurulumda bakmak istiyorum. Bu tek balık için minimum akvaryum büyüklüğü ne olmalıdır?
Jennifer Jacobs, Kent, İngiltere
Cevap: Palyaço Balıklarının tuhaf bir cinsel hayatları vardır ve protandri (önce erkek) hermafrodit (erdişi) olarak anılırlar. Etkileyici bir biçimde cinsiyetsiz doğarlar, yani ne erkek ne dişidirler. Sonra hepsinde erkek gonadları (erbezi) gelişir ama bir grup palyaço balığında, iki balık haricinde hiçbiri üreyemez. Gruptaki en baskın bireyde, dişi gonadı (yumurtalık) gelişir ve bu balık çiftleşebilir; sonraki en baskın bireyin erkek gonadı hazır hale gelir ve bu balık da çiftleşebilir. Bununla birlikte, baskın çiftten gelen agresif tutumlar nedeniyle diğer tüm balıklarda üreme güdüsü ve gonad gelişimi baskılanır. Eğer baskın çiftteki balıklardan biri ölürse, balıklar arasındaki hiyerarşide değişikliğe gidilebilir. Örneğin baskın dişi ölürse, baskın erkek dişiye dönüşebilir ve diğer erkekler arasında en baskın olanı, üremeye hazır erkeğe dönüşür. Oldukça karışık bir durum!
Bu şaşırtıcı stratejiye dair işleyişi hâlâ tamamen anlamış değiliz ama baskın çiftten gelen agresif tutum, baskın olmayan bireylerde hormon seviyelerini etkiliyor gibi görünmektedir ve dolayısıyla bu durum, hem gonad gelişimini hem balığın büyümesini etkilemektedir (Baskın olmayan bireyler, büyük baskın erkeğe ve daha büyük baskın dişiye göre daha küçük boyda kalır). Tek bir palyaço balığının olduğu durumlarda balık kendi düzenini kurar, gelişimini baskılayan sosyal tutumlar yoktur ve bu yüzden dişi olmaya eğilim gösterir.
Tek bir palyaço balığına bakmanın zalimlik veya stres verici bir durum olup olmadığı sorusunu cevaplamak zor. Grup dinamiklerini belirleyen yoğun ve acımasız sosyal tutumlar nedeniyle stres, esasen palyaço balığının hayatının doğal bir parçası. Ancak bu onların normal bir davranış biçimi ve eğer biz baktığımız hayvanların olabildiğince doğal davranışlar sergilemesini istiyorsak, onları doğal davranmalarına olanak sağlayan sosyal gruplarda tutmamız uygun olur.
Ben palyaço balıklarının bir çift halinde bakılmalarının ideal olduğunu düşünüyorum (Akvaryumda grup halinde tutulmaları, çokça agresif tutuma yol açabiliyor ve baskın balıklar, baskın olmayanları öldürebiliyor). Bir çift için 120 litrelik bir akvaryum yeterli gelecektir. Balıkları akıllıca seçmelisiniz. Tamamen büyümüş bireyler satın almak, hüsranla sonuçlanabilir. Bunun yerine henüz cinsel olgunluğa erişmemiş iki küçük balık edinmelisiniz. Böylelikle doğal yollarla eş tutabilir ve kendi düzenlerini oturtabilirler.
Akvaryum ortamında üretilmiş bireylere sahip olmak da mümkün ve ben doğadan yakalanmış olanların yerine kesinlikle bu bireyleri öneririm. Her ne şekilde olursa olsun, balıkları akvaryuma eklemeden önce 30 günlük bir karantina süreci uygulamalısınız çünkü Brooklynella gibi parazitik hastalıklar, palyaço balıklarında ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
Yazan: Dave Wolfenden
Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: practicalfishkeeping.co.uk
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder