Nano Resif Akvaryumu için Canlı Kaya Seçimi

Nano resif akvaryumunuz için doğru canlı kayayı seçmek çok önemli bir konudur. Canlı kaya, biyolojik filtrasyon için temel kaynak olacaktır ve nano resifinizin genel görünümünü oluşturacaktır. Seçebileceğiniz farklı tiplerde canlı kayalar mevcuttur ama hepsi de aynı görevi görecektir. Bir nano resif akvaryumuna uygun büyüklükte canlı kaya ararken birçok insan ya iri ve biçimli tek bir kaya ya da çok sayıda küçük ‘döküntü’ parçalar arar. Hobide bulunabilen üç temel canlı kaya türü vardır: Pasifik kayası, Atlantik kayası ve akuakültür kayası. Aşağıda, ihtiyaçlarınız doğrultusunda doğru canlı kayayı seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiğine dair bilgiler bulacaksınız.

Pasifik Kayası

Pasifik kayası, akvaristler tarafından en yaygın olarak tercih edilen tiptir. Çok gözenekli, hafif ve üzerindeki koralina algleri ile birlikte çoğunlukla renkli yapıdadır. Bu canlı kaya ayrıca çok farklı biçimlerde olabilir. Pasifik canlı kayasının Fiji, Hapai Adası, Samoa, Tonga, Marshall Adası, Vanuatu vs. gibi çeşitli isimlerle birlikte anıldığını işitebilirsiniz. Bu isimler, kayaların toplandığı ada bölgelerine atıfta bulunmaktadır. Seçim yaparken beğendiğiniz parçaları alın ve bunların ‘arındırılmış’ olmalarına dikkat edin çünkü içlerinde zararlı canlıları barındırma olasılıkları vardır. Dikkat etmeniz gereken kural, her galon için 1 ila 1,5 pound (yaklaşık olarak her 4 litreye 500 ila 750 gr.) kaya konulmasının uygun olduğudur.

Atlantik Kayası

Atlantik kayası, gittikçe daha az rağbet görmektedir. Genel olarak yoğun (ağır) bir yapısı vardır ve şekil olarak Pasifik kayası gibi ilgi çekici veya dallı budaklı değildir. Avantajı, biraz daha ucuz olmasıdır. Parçalar, Pasifik kayasında olduğu gibi, çeşitli canlılar ve koralina ile kaplıdır. Bu kayalar sıklıkla Meksika Körfezi’nden getirilmektedir. Atlantik kayası seçiminde, küçük parçaları ve birden fazla deliği ya da ilginç hatları bulunan kayaları tercih etmelisiniz. Yoğun (ağır) yapısı nedeniyle, her galon için en az 2 pound (yaklaşık olarak her 4 litre için 1 kg.) kaya kullanılmalıdır.

Akuakültür Kayası

Akuakültür kayası yeni bir uygulamadır ama ‘doğal’ canlı kayalar için çok popüler bir alternatif olmaya başlamıştır. Canlı akuakültür kayası, normal kuru kayaların okyanusa yerleştirilmesi ve birkaç yıl sonrasında toplanması şeklinde oluşturulur. Şekilleri ve büyüklükleri, tamamen yaratıcısına bağlıdır. Bazı kayalar oldukça sade ve iri yapılı olabilirken, bazıları çok gözenekli ve güzel şekillidir. Canlı akuakültür kayalarının çoğu iyidir çünkü üzerinde zararlı canlılar barındırmaz; dolayısıyla tüplü kurt veya peygamberdevesi karidesi gibi canlılar için endişe etmenize gerek olmayacaktır. Akuakültür kayası için tedarikçi seçiminde diğer akvaristlerden görüş almak önemlidir. Onların kayalarında herhangi bir zararlı canlının olup olmadığını, görünümlerinin güzel olup olmadığını ve üzerinde bolca canlı organizmanın olup olmadığını görebilirsiniz. Bu özel kayanın yoğunluğuna (ağırlığına) bağlı olarak, her galon için 1 ila 2 pound (yaklaşık olarak her 4 litre için yarım ila 1 kg.) kaya kullanmalısınız.

Arındırılmış ve Arındırılmamış Kayalar

Tüm canlı kayalar toplandığında, çoğunlukla fırça yardımıyla temizlenir ve üzerinde oluşabilen çamursu yapıdan kurtulmak için durulanır. Okyanuslardan taze şekilde getirilir ve üzerleri çoğunlukla çeşitli canlılarla doludur; yengeçler, karidesler, mercanlar ve makro algler bu canlılara örnektir. Ancak biz tüm bu canlıların akvaryumumuzda bulunmasını arzu etmeyiz. Zararlı anemonlar ve peygamberdevesi karidesi, canlı kaya üzerinde yaygın olarak bulunan iki zararlı çeşididir. Arındırılmamış kaya temel olarak size bu durumda gelir. Arındırılmış kayalar ise biraz daha ‘temiz’ olmaları için daha uzun bir süreçten geçirilir. Zaman içinde bazı ölü şeylerin arındırılmasını sağlamak üzere canlı kayalar çoğunlukla, düzenli olarak suyu tazelenen varillerde tutulur. Diğer bir arındırma yöntemi, üzerindeki zararlı canlılardan bazılarını uzaklaştırmak ve ölü canlıları ayırmak için canlı kayaya yüksek tuzluluğa sahip tuzlu su püskürtmektir. Arındırılmış kayaların maliyeti çoğunlukla daha yüksektir.

Peki hangi tip canlı kayayı satın almalıyız? Yapacağınız seçim esasen çok önemli değildir ama kaya tiplerinin birbirlerine göre bazı faydalı yanları vardır. Arındırılmamış canlı kaya ile çok daha fazla canlıya ve hatta belki de bazı tür gezgin yengeçlere ya da karideslere sahip olursunuz. Ancak bazı faydalarla kötü durumların bir arada olması söz konusudur; arındırılmamış kayaların zararlı barındırma olasılıkları daha yüksektir ama konulduğu akvaryumdaki döngü açısından çoğunlukla daha uzun ömürlü olacaktır. Arındırılmış kayalar ise muhtemelen daha az zararlı barındırır ama arındırılmış kayalarla başlatılan akvaryumlar, daha kısa bir döngü süresine sahip olur.

Her zaman için en fazla hoşlandığınız kayayı seçmelisiniz. Nano resif akvaryumunuz kendi dünyanızdır, bu yüzden size en uygun geldiği şekilde dizayn etmelisiniz. Çok fazla kayaya ihtiyaç olmadığından, arındırılmış ve kaliteli canlı kaya için biraz daha fazla para harcama imkânınız vardır. Ayrıca unutmayın ki halihazırda bir akvaryumda bulunan canlı kaya, tedarikçiden veya kargodan yeni gelen canlı kayadan daha iyidir çünkü üzerinde zararlı canlıların bulunmama olasılığı fazladır.


Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: nano-reef.com
Çevirmenin notu: Makale esasen nano resif akvaryumları hedef alınarak yazılmış ama makalenin tüm tuzlu su akvaryumları açısından dikkate alınması gereken bilgiler içerdiğini düşünüyorum.
İlgili makale: Canlı Kayalarla Akvadizayn Yapmak