Brezilyalı bilim adamları, tatlı su dikenli vatozlarının (stingray) neden denizlerdeki benzerlerine göre çok daha zehirli olduğunu gösteren bir çalışmaya imza attılar.
Deniz dikenli vatozlarının az sayıda düzgün yerleşik zehir üretici hücreleri varken; tatlı su dikenli vatozları, çok acı veren yaralar açan dikenini kaplayan zehir üretici hücrelere sahiptir.
Sao Paulo Butantan Enstitüsü Hücresel Biyoloji Laboratuvarında çalışan bilim adamları, bir grup Brezilya dikenli vatozunun dikenlerinin morfolojisini, deniz ve tatlı su dikenli vatozlarıyla karşılaştırdılar ve diken yapılarındaki bazı çarpıcı farkları ortaya koydular.
Bulguları, Toxicon dergisinde yayınlandı.
Dikenler: Birçok tür, kuyruklarının sonunda bir ila üç dikene sahiptir ve bunlar, zehir salgılayan özel epidermal (üstderisel) protein hücreleri ile kaplıdır.
Deniz türlerinde protein hücreleri sadece dikenin kenarları boyunca uzanan özel ventrolateral olukların etrafında ya da içerisinde konumlanmıştır.
Ancak tatlı su dikenli vatozlarında çok daha fazla sayıda protein salgı hücreleri bulunur ve bunlar, epiderm (üstderi) yüzeyinin tamamına dağılmıştır, dolayısıyla kurbanın derisindeki küçük bir kesikten bile zehir girişi olabilir ve derin bir yaraya ise yüksek dozda zehir etki edebilir.
Dikenli vatozlar yumuşak ve bükülgen kıkırdaktan oluşsa da dikenleri, deriyi kolayca delip yaralayabilecek şekilde mineralsi, sert ve tırtıklı yapıdadır.
Refleks: Dikenli vatozlara üst kısımlarından dokunulduğunda, çoğunlukla aniden refleks gösterirler ve kuyruklarını, dikenlerini dokunan kişiye batırabilecek şekilde sallarlar.
Dikenli vatozlar, kendilerini kum tabakasının altına gömme eğiliminde olduklarından, doğada yaşadıkları sulara giren insanlar tarafından kazara üzerlerine basılabilmektedir.
Açılan yaralarda bölgesel ağrılar, şişlikler, kızarıklıklar ve bakteriler tarafından yapılan ikincil enfeksiyonlar oluşacaktır.
Tatlı su dikenli vatozları tarafından açılan yaralar, en kötüleridir ve beraberinde çoğunlukla yaranın etrafındaki etin aşınmasına neden olan doku nekrozu görülür.
Bazı tatlı su dikenli vatozu türleri akvaryum ortamında bakılmaktadır.
Kaynak: practicalfishkeeping.co.uk
Çevirmen: Anıl Altın
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder