Tennessee Üniversitesinden Gordon Burghardt: “Oyun oynamak, bir hayvan veya insan rahat veya düşük stresli bir ortamda olduğunda, gönüllü olarak uygulanan veya dâhil olunan şekilde ya da yaşta, yarı fonksiyonel olan tekrarlamalı bir davranıştır.”
Gordon Burghardt ve Washington DC’deki Smithsonian Ulusal Zooloji Parkından bilim adamı arkadaşları Vladimir Dinets ve James Murphy, ilk defa bir cichlid türünde objelerle oyun oynama davranışını kaydettiler. Dünyada yüzlerce cichlid türü bulunuyor ama üzerinde çalışma yaptıkları türün davranışları benzersiz görünüyor.
Üç erkek Tropheus duboisi üzerine çalışma yapıldı ve balıklar, iki yıllık çalışma boyunca bireysel olarak filme alındı. Araştırmacılar balıkların, dibinde ağırlık bulunan bir termometreye defalarca çarptıklarını gözlemlediler. Akvaryum içerisinde veya açıkça görülebilen bitişik bir akvaryumda başka bir balığın ya da yiyeceğin olup olmaması, davranış üzerinde herhangi bir etkiye yol açmadı. Termometreye çarpma davranışı, Burghardt’ın oyun için ortaya koyduğu kriteri karşılamaktadır.
Burghardt’a göre dibinde ağırlık olan termometrenin çabucak düzelip eski konumuna gelmesi, davranışın sürdürülmesine neden olan başlıca uyarıcı faktör gibi göründü. Burghardt: “Biz bu davranışın benzerini, topları tutup su altına çeken ve sonrasında onların tekrar su yüzeyine çıkmasını izleyen bir ahtapotta görmüştük. Bu tepkisel özellik, çocuklar ve arkadaş canlısı hayvanlar için kullanılan oyuncaklarda yaygındır.”
Burghardt, araştırmasının, oyun oynamanın beyin dâhil olmak üzere türün biyolojisiyle nasıl bütünleşmiş olduğunu ortaya koyduğunu söylüyor. Duygular, motivasyonlar, algılar ve zekâyı kapsayan hayvan psikolojisinin büyük bölümü gibi oyun oynamak da evrimsel gelişimlerinin bir parçası ve bu, rastgele ve anlamsız bir davranış değil.
Burghardt: “Oyun oynamak, hayatın ayrılmaz bir parçası ve hayatı daha yaşanılır kılıyor.”
Çevirmen: Anıl Altın
Kaynak: practicalfishkeeping.co.uk
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder